انتخاب هر نوع از تکنولوژی های LED بستگی به کاربرد آن دارد و ما در این مقاله به بررسی و مقایسه انواع لامپ LED نوع اس ام دی و سی او بی می پردازیم. این مقایسه و شمردن انواع تفاوت لامپ COB با SMD به منظور برتری یکی بر دیگری نیست بلکه به خواننده کمک می کند تا بر اساس نوع کاربرد خویش لامپ بهتری برای آن کاربرد به خصوص انتخاب نماید.
انواع لامپ LED (ال ای دی)
لامپ LED یا Light-Emitting Diode که به طور مخفف لامپ LED نیز خوانده می شود یک منبع تولید نور برای استفاده در چراغ روشنایی است که روشنایی را با استفاده از دیودهای نوری تولید می کند. لامپ های ال ای دی حرارت بسیار کمی تولید می کنند که به این معنی است که ۹۰ درصد انرژی مصرفی لامپ LED به نور تبدیل می شود و تلفات بسیار کمی دارد. طول عمر یک لامپ LED چند برابر لامپ رشته ای است و در مقایسه با لامپ فلورسنت به طور قابل توجهی کارآمدتر است. انتخاب تکنولوژی LED مانند انتخاب لباس گرم و مناسب برای فصل زمستان است.
این تکنولوژی دارای انواع مختلفی است که بسته به نیاز شما می تواند، قابلیت های متنوعی را برای شما فراهم کند. بازار معمولی انواع لامپ LED در سال های اخیر گسترش یافته است و امروزه می توان آنها را به عنوان یک روش استاندارد برای تولید نور دید.
برخی از تراشه های لامپ LED قادر به انتشار بیش از ۳۰۰ لومن در وات هستند که توسط برخی از تولید کنندگان ادعا شده است. عمر یک لامپ LED طولانی تر از ۶۰۰۰۰ ساعت می باشد و درخشش و میزان روشنایی یک لامپ با تکنولوژی LED تا بیشتر از ۱۰ سال بدون تغییر می ماند و مانند سایر لامپ ها با گذشت زمان سوسو نمی زند. انتقال حرارت یکی از مباحث کلیدی برای انتخاب نوع LED است، به طور مثال در LEDهای نوع SMD انتقال حرارت زودتر و بهتر از نوع COB صورت می گیرد. برای حل مشکل سی اوبی ها از خمیر سیلیکون و سینک گرماگیر (heat sink) استفاده می شود.
برای خرید انواع لامپ های LED روی لینک کلیک نمایید.
انواع متنوعی از لامپ LED تولید و به بازار عرضه می شوند. هر یک از انواع لامپ LED دارای یک نیمه هادی LED بوده که در داخل ساختار های لامپ ال ای دی نصب می شوند که برای کاربرد های مختلف برنامه ریزی شده است. انواع لامپ LED مانند LED های DIP می توانند بسیار کار آمد باشند و یا مانند انواع لامپ SMD می توانند بسیار متنوع باشد تا در کاربردهای خاصی بکار گرفته شوند.
لامپ SMD (اس ام دی)
لامپ “Surface Mounted Device” که به اختصار لامپ SMD خوانده می شود یکی از انواع لامپ ال ای دی بوده که به علت داشتن قابلیت انعطاف پذیری در طراحی و عملکرد ، در بازار سیستم روشنایی ساختمان به محبوبیت بالایی رسیده است. در اوایل دهه ی ۱۹۶۰ از تکنولوژی ساخت لامپ ال ای دی DIP استفاده شد با پیشرفت تکنولوژی ساخت لامپ های سیستم روشنایی در اوایل قرن ۲۱ و به دلیل تک رنگ بودن و بهره نوری پایین لامپ LED دیپ متحول شد و دانشمندان تکنولوژی ساخت تراشه های SMD را اختراع نمودند. این تکنولوژی پیشرفته در لامپ های LED ، منجر به ساخت لامپ های بسیار کارآمدتر ، با تنوع رنگ بیشتر، وضوح بالاتر ، حجم بسیار کمتر و زاویه ی دید بهتر همراه با صرفه جویی انرژی بیشتری با نام لامپ اس ام دی گردید.برخی کاربرد های خاص لامپ اس ام دی عبارتند از :
- نورپردازی در سقف کشسان
- استفاده از نور لامپ اس ام دی در سقف آسمان مجازی
- صفحات نورپردازی سقف کاذب متحرک ( آسمان مجازی متحرک و سقف کشسان متحرک )
- نورپردازی نمای ساختمان
- نورپردازی باغچه و باغ
- استفاده در پنل ال ای دی دیلایت
لامپ COB (سی او بی)
جدیدترین پیشرفت در سیستم روشنایی ال ای دی را می توان به لامپ سی او بی ( Chip On Board ) نسبت داد که یک گام رو به جلو برای استفاده بیشتر از انرژی است. تراشه قدرتمند لامپ COB ( معمولا بیشتر از ۹ عدد دیود ) برخلاف لامپ اس ام دی فقط یک پایه ورودی برق دارد. تولید لومن در سطح و حجم کم ( ۸۰ لومن بر وات ) باعث استفاده از لامپ سی او بی در گوشی های هوشمند و دوربین ها شده است. این منابع کوچک تولید نور با طول عمر بالا ، خورشید قابل کنترل نام گرفته اند. از چالش های مهم این نوع تکنولوژی ، می توان به تک رنگ بودن ، انتقال دما و مدیریت حرارتی لامپ COB اشاره نمود. امروزه با پیشرفت تکنولوژی لامپ های LED این چالش های لامپ COB نیز حل شده اند و با لامپ MCOB به بازار عرضه گردیدند که با استفاده از خمیر سیلیکون و سینک گرماگیر مشکل انتقال دما لامپ سی او بی نیز برطرف شده است. برخی کاربرد های خاص لامپ سی او بی عبارتند از :
- استفاده در نور اتومبیل ها
- فلش گوشی ها و دوربین های حرفه ای
- پرژکتور های خیابانی
- استفاده در گلخانه ها برای تامین نوری همانند نور خورشید
- در نمایشگاه های هنری با ساختار لامپ فیلامنتی ( لامپ ادیسونی طلایی )
مقایسه لامپ های COB با SMD
تفاوت لامپ COB با SMD در نوع استفاده و کاربرد های این لامپ های LED است. در ادامه به بررسی ویژگیها و تفاوت های این دو نوع از چراغ های روشنایی پرداخته می شود.
نوع چیدمان LED ها بر روی بورد لامپ یا PCB
تفاوت بارز میان تراشه اس ام دی و سی او بی در نوع چیدمان LED ها در تراشه آنها می باشد به طوری که تراشه سی اوبی ها تنها دارای یک مدار و دو سر اتصال آند و کاتد برای کل تراشه، بدون در نظر گرفتن تعداد دیود های موجود در یک قطعه می باشند و این در حالی است که هریک از دیود های تراشه SMD دارای مدار و سر آند و کاتد جداگانه می باشد. نکته دیگری که در مورد لامپ SMD LED وجود دارد و باید به آن اشاره کرد وجود رشته هایی از طلا (سیم های طلایی) در ساختار آنها می باشد که برای برقراری اتصال استفاده می شوند، لذا یکی از راه های تشخیص SMD ها از COB ها وجود همین رشته های طلا می باشد که در COB ها به جای این رشته های طلا به صورت یک چیپ برای اتصالات استفاده می شود.
نوع نور ساطع شده از لامپ ها
لامپ سی او بی یک منبع نور متمرکز و نقطه ای تولید می کند و با استفاده از بازتابنده ها ( رفلکتور )، پرتو نور می تواند کنترل شود. بازتابنده های کروی اطراف دیود را می توان در زاویه های مختلف تنظیم کرد تا پرتو نور باریک تر و گسترده تر شود. با توجه به پرتو باریک نور و با استفاده از بازتابنده هایی که معمولا از رنگ های روشن هستند، چراغ سی او بی باعث ایجاد نور واضح تر و تمیز تری در اطراف می شود، زیرا لنزهای فراشی وجود ندارد که موجب کاهش وضوح نور LED شود. با توجه به لنزهای روشن، نور بیشتر می تواند نفوذ بیشتری داشته باشد، به این معنی که این نوع چراغ ها در اتاق هایی با سقف بلند خوب عمل می کنند و این در حالی است که اس ام دی موجب گسترش پرتو نور شده و این پرتو نور به همه جا تابیده می شود، به این معنی که پراکندگی و یکنواختی و تابش نور بیشتر وجود دارد. با توجه به زاویه پرتو نور، این چراغ ها برای اتاق هایی مانند اتاق نشیمن، اتاق خواب، آشپزخانه و حمام مناسب می باشند. تفاوت دیگر این چراغ ها در این است که SMD ها توسط یک لنز اکریلیک مات شده پنهان شده اند و سطح مسطح بزرگتری دارند. تراشه لامپ COB در معرض نمایش یک چیپ قرار دارد که در اطراف آن ها رفلکتور قرار گرفته است. در اغلب موارد، تراشه لامپ سی او بی را به صورت مستطیل با سطح دایره در بازار می بینیم.
تفاوت لامپ COB با SMD در بهره نوری
تفاوت دیگر لامپ COB با SMD در مقدار بهره نوری است که یکی از مزیت های لامپ های LED COB بشمار می رود. هر دو لامپ سی او بی و اس ام دی از لامپ های کوچک ال ای دی ساخته شده اند با این تفاوت که لامپ اس ام دی از در کنار هم قرار گرفتن تعدادی لامپ ال ا دی ساخته می شود در حالی که لامپ سی اوبی از فشرده سازی لامپ های ال ایدی ساخته می شود. ، بنابراین لامپ های سی او بی با سایز های کوچکتر ال ای دی ، نوری با بازده بیشتر تولید می کنند. به طور مثال یک ال ای دی کوچک قادر است در تراشه لامپ سی او بی ۲۴۹ لومن بر وات و در تراشه لامپ اس ام دی ۱۶۱ لومن بر وات نور تولید کند و این کاهش بازده نور به دلیل تکنولوژی ساخت LED SMD در سایز بزرگتر می باشد. همپنین با توجه به اینکه اکثر لامپ های سی او بی رفلکتور دارند بنابراین تولید لومن آن ها بیشتر است و در نهایت منجر به مصرف کمتر در لومن واحد می شوند.
درایور یا مدار یکسو کننده لامپ های LED
درایور های هر دو لامپ سی او بی و لامپ اس ام دی تقریبا یکسان هستند و یک بازده و کارایی را دارند ، حتی در برخی موارد نقشه مدار درایور یکسوکننده یکسان است اما تفاوت درایور های لامپ COB و SMD در تعداد خروجی های برق مستقیم به تراشه است که به طور مثال در لامپ اس ام دی ۵۰ وات تعداد این خروجی ها به ۵ فونیکس مثبت و منفی می رسد و این در حالی است که لامپ سی او بی ۵۰ وات دارای یک فونیکس خروجی مثبت و منفی است.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید و روی لینک کلیک کنید و نمونه های مختلف کارهای جدید ما را ببینید.
تفاوت در قابلیت کنترل رنگ
یکی دیگر از تفاوت لامپ COB و SMD در رنگ ساطع شده از تراشه های این نوع از انواع لامپ های ال ای دی نیز است که در لامپ اس ام دی قابلیت کنترل رنگ و تشکیل رنگ های متفاوت وجود دارد اما در لامپ سی او بی هر تراشه فقط یک رنگ را تولید می کنند و کنترل رنگ وجود ندارد که برای حل این مشکل دانشمندان به اختراع نوعی دیگر از لامپ های LED به نام MCOB رسیدند که تراشه های رنگی سی او بی در کنار یکدیگر قرار گیرند و امکان کنترل رنگ نیز فراهم گردد.
تفاوت نحوه انتقال دما و حرارت در لامپ ها
در لامپ های اس ام دی به دلیل پراکندگی ماژول ها بر روی سطح ، حرارت کمتری تولید می شود و در اغلب ساختار ها نیازی به هیت سینک ندارند و این در حالی است که لامپ سی او بی متراکم تر و متمرکز تر است بنابراین نه تنها وجود هیت سینک در بدنه لامپ سی او بی ضروری است بلکه در برخی موارد مانند پرژکتور های بزرگ علاوه بر هیت سینک آلومینیومی ، نیاز به فن برای عبور جریان همرفتی هوا در میان شیار های هیت سینک توصیه شده است.
تفاوت لامپ COB با SMD در کیفیت رنگ روشنایی
دیگر تفاوت لامپ سی او بی با اس ام دی در کیفیت رنگ روشنایی یا CRI لامپ ال ای دی است که در اغلب لامپ های اس ام دی این شاخص به ۸۰ می رسد اما در لامپ های سی او بی بالاتر است و تا ۹۷ نیز برخی تراشه ها کیفیت دارند. همانطور که می دانیم کیفیت نور خورشید از لحاظ شاخص CRI صد است و از لام سی او بی را خورشید زمینی لقب داده اند.
به طور کلی می توان گفت که بازده نوری لامپ های LED COB بیشتر از لامپ های LED SMD است اما این نکته به معنای برتری نسبی برای انتخاب و یا خرید این نوع لامپ بر نوع SMD نمی باشد زیرا همانطور که گفتیم کاربرد و نوع مصرف، نقش اساسی برای خرید و انتخاب یک لامپ دارد حتی با اینکه LED های SMD تقریبا ۲۰ درصد کمتر از LED های معمولی یا دیپ (DIP) انرژی مصرف می کنند و طول عمر بیشتری دارند(حداقل ۵۰۰۰۰ ساعت) اما انتخاب و خرید لامپ های LED جدید نسبت به ال ای دی های قدیمی نیز به کاربرد آنها و نوع استفاده بر می گردد. لامپ های ال ای دی DIP با اینکه طول عمری در حدود ۳۰۰۰۰ ساعت دارند اما هنوز در چراغ های راهنمایی رانندگی و نمایشگر های خیابانی و تابلو های تبلیغاتی به وفور استفاده می شوند.